Kata Terbitan

KATA TERBITAN

Takrif :

Bentuk kata yang mengandungi kata dasar yang mendapat atau menerima baik awalan,sisipan,akhiran atau apitan ( imbuhan )

Imbuhan ialah bentuk morfem yang tidak boleh hadir bersendirian dalam ayat dan harus diimbuhkan pada bentuk yang lain yang merupakan kata dasar.

Jenis Imbuhan

a.Awalan - hadir sebelum kata dasar.

b.Akhiran - hadir sesudah kata dasar

c.Apitan - hadir secara mengapit kata dasar secara serentak di awal dan akhir kata dasar.

d.Sisipan - hadir di celahan kata dasar

Kata Terbitan Berawalan

Awalan dapat wujud dalam kata nama terbitan,kata kerja terbitan dan kata adjektif terbitan.

Contohnya :

1.Awalan kata nama

pe- ( pelari, perakus,penyapu )

pem- ( pembawa,pembuka )

pen- ( pendatang,pendua )

peng- ( penggali,penggubal )

pel- ( pelajar )

ke- ( ketua,kelepek )

juru- ( juruukur,juruwang )

pra- ( prakata,prasejarah )

dwi- ( dwifungsi,dwibahasa )

2.Awalan kata kerja

me- ( melawan,menyikat,merasa)

memper- ( memperhamba,memperisteri)

ber- ( berjalan,berganti, berserta )

ter- ( terjebak,terbentuk )

di- ( diatur,ditimbang,disusun )

diper- ( dipercepat, diperoleh )

3. Awalan kata adjektif

ter- ( terbesar,terputih)

te- ( teruncing,terendah,teringin )

se- ( secantik,secerah,setebal )

Kata Terbitan Berapitan

Apitan wujud dalam kata nama terbitan,kata kerja terbitan dan kata adjektif terbitan

1.Apitan kata nama

pe…an ( pelaksanaan,perasaan )

penge…an ( pengesahan,pengehadan)

ke…an ( kelaianan,kelebihan )

2.Apitan kata kerja

me…kan ( memainkan,melukakan )

mem…kan( membaharukan,membaikkan )

ber…kan ( beralaskan,berlaukkan )

diper…i ( diperdengarkan,diperbahaskan )

ke…an ( kehujanan,kehausan,kepanaskan)

di…kan ( didekati,dimulai,diadili )

memper..i ( memperingati )

3.Apitan kata adjektif

ke…an ( keinggerisan,kearaban,kecinaan )

Kata Terbitan Bersisipan

Sisipan bahasa Melayu dapat wujud dalam

1.kata nama

2.kata adjektif

Contohnya :

i. Sisipan kata nama

-el- ( kelengkeng,telunjuk,kelabut )

-er- ( keruping,seruling,serabut )

ii. Sisipan kata adjektif

-el- ( selerak,gelembung )

-er- ( serabut,gerigi )

-em- ( gemilang,semerbak,gemerlap )

-in- ( sinambung )